Hałas – cichy zabójca zdrowia i komfortu

Poziom natężenia dźwięku, przy którym zaczynamy odczuwać dyskomfort, to 55 dB a długotrwały hałas na poziomie ponad 75 dB jest już szkodliwy dla zdrowia. Powoduje on stres, irytację, zaburzenia koncentracji oraz depresję. Tymczasem pociąg warszawskiego metra wjeżdżający na stację emituje dźwięk o natężeniu 80 dB, we wnętrzu samochodu jadącego autostradą z prędkością 140 km/h wynosi ono średnio 72,1 dB, a podczas obiadu w stołówce szkolnej hałas potrafi osiągnąć aż 85,6 dB. Niewiele ciszej (84,2 dB) bywa na korytarzach szkolnych. Powyższe dane nie napawają optymizmem – hałas jest realnym zagrożeniem dla zdrowia, którego nie możemy lekceważyć.  

Czym jest hałas? 

Hałas definiujemy jako niepożądane, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki, które zakłócają spokój i negatywnie wpływają na samopoczucie. Granica między dźwiękiem a hałasem jest subiektywna i zależy od wielu czynników, takich jak: 

• Natężenie dźwięku – mierzone w decybelach (dB), określa poziom ciśnienia akustycznego. Im wyższa wartość dB, tym głośniejszy dźwięk. 

• Częstotliwość – liczba drgań na sekundę wyrażana w hercach (Hz). Im są liczniejsze, tym wyższy dźwięk. 

• Czas trwania – długotrwała ekspozycja nawet na umiarkowany hałas może mieć negatywne skutki. 

• Charakter dźwięku – dźwięki gwałtowne, impulsywne (np. hałas uliczny, petardy) są bardziej dokuczliwe niż dźwięki ciągłe (np. szum wentylatora). 

Za hałas możemy uznać każdy dźwięk, który utrudnia koncentrację, powoduje zmęczenie, uniemożliwia odpoczynek oraz jest szkodliwy dla zdrowia np. może prowadzić do uszkodzenia słuchu – w skrajnych przypadkach nawet głuchoty, jak również do nadciśnienia, chorób serca, zaburzeń snu, stanów lękowych czy depresji. 

Smog akustyczny – ciche zagrożenie, wielki problem miast 

Oprócz tradycyjnego smogu, coraz częściej mówi się o smogu akustycznym. Pod tym pojęciem rozumiemy nadmierne nagromadzenie hałasu w danym miejscu, które negatywnie wpływa na zdrowie i komfort życia ludzi. Smog akustyczny jest szczególnie uciążliwy w dużych miastach, gdzie hałas generowany jest przez ruch uliczny, przemysł, lotniska i inne źródła.  

Wysoki poziom hałasu w miastach może obniżać jakość życia, utrudniając codzienne funkcjonowanie. W miejscu pracy hałas przekłada się to na spadek wydajności, zwiększa ryzyko wypadków i błędów. W szkole hałas utrudnia naukę i koncentrację, a w domu hałas uniemożliwia odpoczynek i regenerację organizmu. Może powodować lęk, drażliwość i depresję. 

Według raportu „Polska w Decybelach” przeprowadzonego na zlecenie Grupy Saint-Gobain oraz Stowarzyszenia na Rzecz Lepszej Akustyki w Budynkach „Komfort Ciszy” istnieje jedno wspólne miejsce dla wszystkich badanych aglomeracji w Polsce, które poziomem hałasu może „konkurować” z koncertami muzycznymi czy wydarzeniami sportowymi. Niestety jest nim szkoła. Podczas obiadu w stołówce szkolnej w budynku przed modernizacją akustyczną, w której przebywało około 100 uczniów, odnotowano dźwięk na poziomie 85,6 dB. Niewiele ciszej (84,2 dB) było na korytarzu podczas przerwy między lekcjami (grupa ok. 70 uczniów) i na lekcji wychowania fizycznego w grupie około 40 uczniów (82 dB). To niemal tyle, ile generował szum w samochodzie, w którym na potrzeby tego badania uchylono okno, jadąc po autostradzie z prędkością 140 km/h! 

Co istotne, podobnych pomiarów dokonano w szkołach, w których budynki zostały poddane modernizacji akustycznej. Hałas odnotowany podczas obiadu w stołówce szkolnej w zmodernizowanym akustycznie obiekcie był o ponad 10 dB niższy (75,0 dB). Podobne, wyraźnie mniejsze poziomy dźwięku zanotowano w trakcie przerwy szkolnej (76,9 dB zamiast 84,2 dB) i lekcji WF (76,0 dB zamiast 82 dB). 

Co może pomóc w walce z hałasem? Po pierwsze, wspieranie i promowanie nowoczesnych technologii i rozwiązań konstrukcyjnych, które ograniczają hałas emitowany przez samochody, samoloty i inne urządzenia. Po drugie, modernizacja akustyczna budynków, zwłaszcza placówek edukacyjnych. Po trzecie, tworzenie terenów zielonych, takich jak parki i skwery. I wreszcie, inwestowanie w kampanie edukacyjne na temat negatywnego wpływu hałasu na zdrowie.  

Jak możemy chronić dom przed hałasem? 

Większość czasu wolnego spędzamy w domu, dlatego należy zadbać, aby był on bezpieczny dla domowników, w tym zwierząt. Wybór odpowiedniego lokum, zwracanie uwagi na lokalizację i standard akustyczny budynku, a także wybór okien o wyższej klasie dźwiękoszczelności to kluczowe elementy, które mogą pomóc w ochronie przed hałasem. 

– Warto zadbać o odpowiednią izolację akustyczną ścian, drzwi i okien. Szkło chroni od hałasów zewnętrznych i spełnia istotną rolę w zachowaniu komfortu akustycznego – podkreśla Maciej Mańko, Marketing Manager w Glassolutions. – Okna o wyższej klasie dźwiękoszczelności zapewniają lepszą ochronę przed hałasem. Poza uciążliwymi dźwiękami, powodującym fizycznie uszczerbki na naszym zdrowiu, „komfort akustyczny” gwarantuje, że ani my nie słyszymy bliższych czy dalszych sąsiadów, ani oni nie słyszą nas – dodaje.  

Warto też ograniczać hałas generowany przez nas samych. Słuchanie muzyki na umiarkowanym poziomie głośności, unikanie krzyków i hałasowania w miejscach publicznych oraz korzystanie z transportu publicznego, roweru lub chodzenie pieszo zamiast jazdy samochodem to proste działania, które mogą przynieść duże korzyści. Edukowanie sąsiadów na temat problemu hałasu, wspólne interweniowanie w przypadku uciążliwych odgłosów generowanych przez lokalne firmy lub instytucje oraz sadzenie drzew i roślin, które pochłaniają dźwięk – w ten sposób możemy uzyskać realny wpływ na poziom hałasu w najbliższym otoczeniu.  

Hałas to nie tylko uciążliwy dźwięk, ale przede wszystkim realne zagrożenie dla zdrowia i komfortu. Wspólne działania mogą pomóc ograniczyć jego negatywny wpływ i stworzyć lepsze warunki do życia. Walka z hałasem to długotrwały proces, ale każdy z nas może dołożyć do niego swoją cegiełkę, aby nasze otoczenie stało się cichsze i bardziej przyjazne.