Dźwięk jest naturalnym elementem naszego życia – niestety jego nadmiar może stać się poważnym zagrożeniem dla zdrowia i komfortu. Czym zatem jest hałas...
W Polsce, podobnie jak w całej Europie, hałas jest poważnym problemem środowiskowym wpływającym negatywnie na zdrowie obywateli. Jego głównymi źródłami są ruch drogowy, przemysł, transport kolejowy i lotniczy. W 2021 roku blisko 283 000 mieszkańców dużych polskich miast pozostawało pod wpływem uciążliwych dźwięków przekraczających dopuszczalne normy. Najwyższy udział osób narażonych na hałas w ciągu doby w ogólnej liczbie ludności danego miasta odnotowano w Gliwicach, Chorzowie i Szczecinie, natomiast najmniejszy udział stwierdzono w Toruniu, Dąbrowie Górniczej i Olsztynie.
8W 2021 roku na zlecenie Głównego Urzędu Statystycznego przeprowadzono badanie „Narażenie ludności na hałas w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”. Analiza objęła 36 miast, a jej celem było oszacowanie liczby osób narażonych na hałas przekraczający dopuszczalne normy. Wyniki dobitnie pokazały, że problem jest poważny i wymaga natychmiastowych działań.
Wpływ hałasu na zdrowie a smog akustyczny
Hałas jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i komfortu życia. Poziom natężenia dźwięku, przy którym zaczynamy odczuwać dyskomfort, to 55 dB a długotrwały hałas na poziomie ponad 75 dB jest już szkodliwy dla zdrowia. Powoduje on stres, irytację, zaburzenia koncentracji, a nawet depresję. Może również prowadzić do uszkodzenia słuchu, nadciśnienia, chorób serca, zaburzeń snu i stanów lękowych. Oprócz tradycyjnego smogu, coraz częściej mówi się o smogu akustycznym. Jest to nadmierne nagromadzenie hałasu w danym miejscu, które negatywnie wpływa na zdrowie i komfort życia ludzi. Smog akustyczny jest szczególnie uciążliwy w dużych miastach, gdzie hałas generowany jest przez ruch uliczny, przemysł, lotniska i inne źródła.
Najbardziej dotknięte hałasem polskie miasta
Badanie z 2021 roku przeprowadzono na podstawie strategicznych map hałasu, które są sporządzane co 5 lat przez prezydentów miast. Obowiązek ich tworzenia wynika z przepisów ustawy „Prawo ochrony środowiska” i pozwala na identyfikację obszarów najbardziej narażonych na hałas oraz podejmowanie odpowiednich działań zaradczych, np. w postaci opracowania skutecznych programów redukcji hałasu w miastach. Największy odsetek mieszkańców narażonych na hałas odnotowano w Gliwicach, Chorzowie i Szczecinie. W tych miastach hałas jest szczególnie uciążliwy, negatywnie wpływa na jakość życia mieszkańców powodując m.in. zaburzenia snu, stres i problemy z koncentracją. Z kolei najmniej narażone na hałas są Toruń, Dąbrowa Górnicza i Olsztyn. Różnice w poziomie hałasu między poszczególnymi miastami mogą wynikać z wielu czynników, takich jak gęstość zabudowy, intensywność ruchu drogowego czy aktywność przemysłowa.
Dzieci szczególnie narażone na hałas
Według raportu „Polska w Decybelach” przeprowadzonego na zlecenie Grupy Saint-Gobain oraz Stowarzyszenia na Rzecz Lepszej Akustyki w Budynkach „Komfort Ciszy”, szkoły są miejscem, gdzie poziom hałasu może śmiało „konkurować” z koncertami muzycznymi czy wydarzeniami sportowymi. Podczas obiadu w stołówce szkolnej w budynku przed modernizacją akustyczną, w której przebywało około 100 uczniów, odnotowano dźwięk na poziomie 85,6 dB. Niewiele ciszej (84,2 dB) było na korytarzu podczas przerwy między lekcjami i na lekcji wychowania fizycznego. A zatem podczas obiadu w stołówce szkolnej hałas był porównywalny do dźwięku wytwarzanego przez przejeżdżający pociąg! Tak wysokie natężenie dźwięku może prowadzić do problemów z koncentracją, zaburzeń snu, a w dłuższej perspektywie nawet do trwałego uszkodzenia słuchu. Warunki panujące w wielu szkołach utrudniają zarówno naukę, jak i odpoczynek i wymagają pilnych działań mających na celu poprawę akustyki w placówkach edukacyjnych.
Jak chronić się przed hałasem?
Co mogą zrobić sami mieszkańcy miast? – Spędzamy dużo czasu w domu, dlatego warto zadbać o odpowiednią izolację akustyczną ścian, drzwi i okien. Wybór okien o wyższej klasie dźwiękoszczelności, unikanie hałasu w miejscach publicznych oraz korzystanie z transportu publicznego, roweru lub chodzenie pieszo zamiast jazdy samochodem to proste działania, które mogą przynieść znaczące korzyści – wyjaśnia Maciej Mańko, Marketing Manager w Glassolutions. –Interweniowanie w przypadku uciążliwego hałasu generowanego przez lokalne firmy lub instytucje również może pomóc w ograniczeniu hałasu w najbliższym otoczeniu. Warto także zainteresować się poziomem hałasu w szkołach, do których uczęszczają nasze dzieci. Badania pokazują, że modernizacja akustyczna w szkołach przynosi znaczące efekty i pozwala obniżyć natężenie hałasu nawet o 10 dB. Zdrowie i dobrostan dzieci zależą od nas – dodaje.
Aby skutecznie przeciwdziałać hałasowi, potrzebne są też dalsze badania nad jego źródłami, skutkami zdrowotnymi oraz skutecznymi metodami redukcji. Samorządy mają kluczowe znaczenie w ograniczaniu hałasu poprzez wdrażanie odpowiednich planów ochrony środowiska i inwestycji w infrastrukturę redukującą hałas. Wspieranie i promowanie nowoczesnych technologii i rozwiązań konstrukcyjnych, modernizacja akustyczna budynków oraz tworzenie terenów zielonych to kluczowe działania, które mogą pomóc w walce z hałasem. A problem jest poważny i wymaga pilnych działań zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym.
Dźwięk jest naturalnym elementem naszego życia – niestety jego nadmiar może stać się poważnym zagrożeniem dla zdrowia i komfortu. Czym zatem jest hałas...
Przy zakupie domu lub mieszkania inwestorzy zwracają uwagę na wiele aspektów wpływających bezpośrednio na późniejszy komfort domowników. Niestety nie każdy upewnia się w...
Przy zakupie domu lub mieszkania inwestorzy zwracają uwagę na wiele aspektów wpływających bezpośrednio na późniejszy komfort domowników. Niestety nie każdy upewnia się w...