Najgłośniejsze miasta w Polsce. Gdzie dokucza nam hałas?

8W 2021 roku na zlecenie Głównego Urzędu Statystycznego przeprowadzono badanie „Narażenie ludności na hałas w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”. Analiza objęła 36 miast, a jej celem było oszacowanie liczby osób narażonych na hałas przekraczający dopuszczalne normy. Wyniki dobitnie pokazały, że problem jest poważny i wymaga natychmiastowych działań. 

Wpływ hałasu na zdrowie a smog akustyczny 

Hałas jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i komfortu życia. Poziom natężenia dźwięku, przy którym zaczynamy odczuwać dyskomfort, to 55 dB a długotrwały hałas na poziomie ponad 75 dB jest już szkodliwy dla zdrowia. Powoduje on stres, irytację, zaburzenia koncentracji, a nawet depresję. Może również prowadzić do uszkodzenia słuchu, nadciśnienia, chorób serca, zaburzeń snu i stanów lękowych. Oprócz tradycyjnego smogu, coraz częściej mówi się o smogu akustycznym. Jest to nadmierne nagromadzenie hałasu w danym miejscu, które negatywnie wpływa na zdrowie i komfort życia ludzi. Smog akustyczny jest szczególnie uciążliwy w dużych miastach, gdzie hałas generowany jest przez ruch uliczny, przemysł, lotniska i inne źródła. 

Najbardziej dotknięte hałasem polskie miasta 

Badanie z 2021 roku przeprowadzono na podstawie strategicznych map hałasu, które są sporządzane co 5 lat przez prezydentów miast. Obowiązek ich tworzenia wynika z przepisów ustawy „Prawo ochrony środowiska” i pozwala na identyfikację obszarów najbardziej narażonych na hałas oraz podejmowanie odpowiednich działań zaradczych, np. w postaci opracowania skutecznych programów redukcji hałasu w miastach. Największy odsetek mieszkańców narażonych na hałas odnotowano w Gliwicach, Chorzowie i Szczecinie. W tych miastach hałas jest szczególnie uciążliwy, negatywnie wpływa na jakość życia mieszkańców powodując m.in. zaburzenia snu, stres i problemy z koncentracją. Z kolei najmniej narażone na hałas są Toruń, Dąbrowa Górnicza i Olsztyn. Różnice w poziomie hałasu między poszczególnymi miastami mogą wynikać z wielu czynników, takich jak gęstość zabudowy, intensywność ruchu drogowego czy aktywność przemysłowa. 

Dzieci szczególnie narażone na hałas 

Według raportu „Polska w Decybelach” przeprowadzonego na zlecenie Grupy Saint-Gobain oraz Stowarzyszenia na Rzecz Lepszej Akustyki w Budynkach „Komfort Ciszy”, szkoły są miejscem, gdzie poziom hałasu może śmiało „konkurować” z koncertami muzycznymi czy wydarzeniami sportowymi. Podczas obiadu w stołówce szkolnej w budynku przed modernizacją akustyczną, w której przebywało około 100 uczniów, odnotowano dźwięk na poziomie 85,6 dB. Niewiele ciszej (84,2 dB) było na korytarzu podczas przerwy między lekcjami i na lekcji wychowania fizycznego. A zatem podczas obiadu w stołówce szkolnej hałas był porównywalny do dźwięku wytwarzanego przez przejeżdżający pociąg! Tak wysokie natężenie dźwięku może prowadzić do problemów z koncentracją, zaburzeń snu, a w dłuższej perspektywie nawet do trwałego uszkodzenia słuchu. Warunki panujące w wielu szkołach utrudniają zarówno naukę, jak i odpoczynek i wymagają pilnych działań mających na celu poprawę akustyki w placówkach edukacyjnych. 

Jak chronić się przed hałasem? 

Co mogą zrobić sami mieszkańcy miast? – Spędzamy dużo czasu w domu, dlatego warto zadbać o odpowiednią izolację akustyczną ścian, drzwi i okien. Wybór okien o wyższej klasie dźwiękoszczelności, unikanie hałasu w miejscach publicznych oraz korzystanie z transportu publicznego, roweru lub chodzenie pieszo zamiast jazdy samochodem to proste działania, które mogą przynieść znaczące korzyści – wyjaśnia Maciej Mańko, Marketing Manager w Glassolutions. –Interweniowanie w przypadku uciążliwego hałasu generowanego przez lokalne firmy lub instytucje również może pomóc w ograniczeniu hałasu w najbliższym otoczeniu. Warto także zainteresować się poziomem hałasu w szkołach, do których uczęszczają nasze dzieci. Badania pokazują, że modernizacja akustyczna w szkołach przynosi znaczące efekty i pozwala obniżyć natężenie hałasu nawet o 10 dB. Zdrowie i dobrostan dzieci zależą od nas – dodaje. 

Aby skutecznie przeciwdziałać hałasowi, potrzebne są też dalsze badania nad jego źródłami, skutkami zdrowotnymi oraz skutecznymi metodami redukcji. Samorządy mają kluczowe znaczenie w ograniczaniu hałasu poprzez wdrażanie odpowiednich planów ochrony środowiska i inwestycji w infrastrukturę redukującą hałas. Wspieranie i promowanie nowoczesnych technologii i rozwiązań konstrukcyjnych, modernizacja akustyczna budynków oraz tworzenie terenów zielonych to kluczowe działania, które mogą pomóc w walce z hałasem. A problem jest poważny i wymaga pilnych działań zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym.